Tài liệu, tư liệu đang được lưu giữ tại một số cơ sở thờ tự, dòng họ trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp – thực trạng và những vấn đề cần được quan tâm

11:43 24/05/2017 Tin Hoạt Động Của Trung Tâm

Thưc hiện kế hoạch  sưu tầm tài liệu năm 2017 do Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước giao, từ ngày 13 đến 18/4/2017 Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I đã tổ chức đoàn đi công tác tại Đồng Tháp (gồm ông Lê Nguyên Ngọc- Phó giám đốc, ông Trần Đăng Phương- Trưởng phòng Bảo quản tài liệu). Với sự phối hợp của Hội Khoa học Lịch sử và Chi cục Văn thư Lưu trữ – Sở Nội vụ tỉnh Đồng Tháp, đoàn công tác đã đến và làm việc tại 07 địa điểm, gồm các cơ sở thờ tự, gia đình, dòng họ trên địa bàn của tỉnh.

-Đình Thượng Văn, xã Bình Thạnh, huyện Cao Lãnh;

-Phủ thờ Thư Ngọc Hầu, xã Mỹ Xương, huyện Cao Lãnh;

-Đình Mỹ Thọ, Thị trấn Mỹ Thọ, huyện Cao Lãnh;

-Đình Vĩnh Phước, Trần Hưng Đạo, khóm 1, phường 1, thành phố Sa Đéc;

-Đình Tân Xuân, xã Tân Bình, huyện Châu Thành;

-Phủ thờ Tuyên Trung hầu, xã Long Hưng B, huyện Lấp Vò;

-Đền thờ ông bà Đỗ Công Tường, thành phố Cao Lãnh.

Tại các địa điểm này, Đoàn đã tiến hành khảo sát, sao chụp, hỗ trợ và tư vấn bảo quản, tu bổ tài liệu (đối với các tài liệu bị hư hỏng nặng). Một số lượng lớn các sắc phong, chế phong có giá trị đã được sao chụp. đặc biệt trong số này có các sắc phong lụa thời Gia Long.

 Sắc phong lụa thời Gia Long hiện đang lưu giữ tại Phủ thờ Thư Ngọc Hầu, xã Mỹ Xương, huyện Cao Lãnh

Mặc dù được sự quan tâm của các cá nhân, dòng họ, ban quản lý của các cơ sơ thờ tự nhưng do còn thiếu thông tin, kiến thức về bảo quản tài liệu nên phần lớn các tài liệu, tư liệu không được bảo quản đúng cách dẫn đến hư hỏng thậm chí có nguy cơ bị hủy hoại.

Sắc phong tại Đình Mỹ Thọ, Thị trấn Mỹ Thọ, huyện Cao Lãnh, gồm 06 sắc phong bị bết dính, đóng cục  do trước đây bị ngâm nước, sau đó vắt qua và cho vào ống đồng, đóng kín (thay vì phải tách rời các bản sắc phong sau đó phơi khô…)

Sắc phong  lụa tại Phủ thờ Tuyên Trung Hầu, xã Long Hưng B, huyện Lấp Vò bị rách mủn và dùng băng keo dán lên bề mặt. Nhựa của băng keo sẽ làm hỏng phần tài liệu tiếp xúc và hạn chế khả năng tu bổ tài liệu.

Sắc phong  lụa tại Đình Thượng Văn, xã Bình Thạnh, huyện Cao Lãnh hị rách hỏng và sử dụng keo nhiệt (thường dùng cho ngành may mặc)  để ép phẳng. Sau một thời gian lớp keo này sẽ làm hỏng tài liệu.

Hộp gỗ đựng sắc phong  do không sấy khô trước khi chế tác nên khi dùng để đựng sắc phong thì lượng ẩm trong gỗ sẽ là nguyên nhân gây mốc làm hư hỏng tài liệu.

Tại các  địa điểm làm việc, ngoài việc tư vấn  về bảo quản tài liệu, tư liệu, đoàn còn hỗ trợ vật tư và hướng dẫn cách bao gói tài liệu.

Mặc dù thời gian dành cho chuyến công tác không nhiều và điệu kiện trang thiết bị tại chỗ không đầy đủ, nhưng do số tài liệu bị hư hỏng nặng quá nhiều và theo yêu cầu của các cá nhân, gia đình, dòng họ, cơ sở thờ tự Đoàn đã tiến hành tu bổ tại chỗ đối với  một số tài liệu.

Tu bổ Sắc phong lụa thời Gia Long hiện đang lưu giữ tại Phủ thờ Thư Ngọc Hầu, xã Mỹ Xương, huyện Cao Lãnh

Khảo sát, bóc tách sắc phong bị bết dính tại Đình Mỹ Thọ, Thị trấn Mỹ Thọ, huyện Cao Lãnh

Tu bổ sắc phong  lụa tại Phủ thờ Tuyên Trung Hầu, xã Long Hưng B, huyện Lấp Vò bị rách mủn và dùng băng keo dán lên bề mặt.

Ngoài việc đáp ứng yêu cầu bảo quản, kéo dài tuổi thọ cho tài liệu thì việc tu bổ tài liệu lần này còn “hoàn thành được tâm nguyện của nhiều thế hệ” những người có trách nhiệm quản lý và gìn giữ các “di sản” này.

Trường hợp đặc biệt do các sắc phong bị hư hỏng quá nặng (bết dính, đóng cục) nên Ban quản lý Đình Mỹ Thọ, thị trấn Mỹ Thọ, huyện Cao Lãnh đã gửi số tài liệu này để Trung tâm Lưu trữ quốc gia I thực hiện việc bóc tách, tu bổ tại Hà Nội. Sau khi hoàn tất việc tu bổ Trung tâm Lưu trữ quốc gia I sẽ giao lại cho bản Đình.

Qua chuyến công tác, ngoài những kết quả thu được theo kế hoạch đã đề ra, đoàn công tác thấy rằng:

Số lượng tài liệu, tư liệu có giá trị hiện đang được lưu giữ tại các cơ sở thờ tự, các gia đình, dòng họ tại tỉnh Đồng Tháp nói riêng và các tỉnh nói chung là rất lớn. Vì nhiều nguyên nhân mà số tài liệu, tư liệu nói trên đã và đang bị hư hỏng  rất cần được tu bổ kịp thời.

Kiến thức về bảo quản tài liệu còn hạn chế của các cá nhân, gia đình, dòng họ, cơ sở thờ tự cũng là một trong những nguyên nhân gây hư hỏng tài liệu, tư liệu lưu trữ. Nhu cầu cần được bổ sung  kiến thức về quản lý, bảo quản tài liệu  của các cá nhân, gia đình, dòng họ, cơ sở thờ tự đang lưu giữ tài liệu là rất cấp thiết.

Đăng Phương