Mỹ Tho – Tiền Giang những năm đầu thế kỷ 20

10:26 19/05/2019

Thành phố Mỹ Tho xinh đẹp của tỉnh Tiền Giang ngày nay thời Pháp thuộc là một đơn vị hành chính cấp tỉnh có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế của khu vực Nam kỳ.

Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc một số thông tin thú vị về tỉnh Mỹ Tho những năm đầu thế kỷ 20 được người Pháp đăng trong cuốn “Niên giám hành chính, thương mại và kỹ nghệ” hiện bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I[1].

1. Dân số:

          Mỹ Tho có dân số trên 310 000 người trong đó có 173 người Âu, 307.902 người Việt, 1.335 người Minh Hương, 3.142 người Hoa và 72 người Ấn Độ.

2. Đơn vị hành chính:

           Tỉnh Mỹ Tho có 202 làng chia làm 15 tổng:

3. Ranh giới:

Tỉnh Mỹ Tho có phía Bắc giáp Tân An, phía Nam giáp Vĩnh Long và Bến Tre, phía Đông giáp Gò Công và biển Đông, phía Tây giáp Sa Đéc.

4. Đường giao thông:

Tỉnh có đường lớn đi Vĩnh Long và đường chiến lược đi Sài Gòn, ngoài ra Mỹ Tho còn nhiều tuyến đường nội tỉnh. Từ Mỹ Tho đi Sài Gòn còn có các tuyến đường sắt và đường thủy.

5. Canh nông:

Nông sản của tỉnh sản xuất chủ yếu là cây lúa, ngô, thuốc lá, chàm, một vài sản phẩm về rừng và cùi dừa. Tỉnh cũng có vùng khai khẩn trồng bấc nhưng cũng chỉ mới bắt đầu, phần lớn là trồng lúa không có loại cây công nghiệp nào.

6. Hệ động vật:

Không có những động vật lớn, hung dữ như hổ, báo, chỉ có hươu và chim. Trên những cánh đồng trồng bấc thì có nhiều cá sấu và nhiều loài rắn lớn.

7. Tỉnh lị Mỹ Tho:

Tỉnh lị Mỹ Tho cách Sài Gòn 71 km là một trong những thị trường mũi nhọn quan trọng của Nam Kỳ. Vùng ven Mỹ Tho là nơi đóng quân của Bộ Tham mưu, khu trung tâm là một Tiểu đoàn của Trung đoàn Lính khố xanh bản xứ, trường học, trạm thuế quan, bệnh viện cùng Trung tâm Cấp cứu quân sự, Trường dòng Paul de Chartres, Tập đoàn Saint Enfance và Kho rượu của Hải quan. Mỹ Tho còn có trụ sở của Tòa án Đệ nhất cấp, ngoài ra có bưu điện hoạt động hàng ngày.

Mặc dù đã thực hiện nhiều biện pháp vệ sinh môi trường nhưng đường phố ở Mỹ Tho vẫn chưa được đảm bảo sạch sẽ. Nhiều người Châu Âu sống ở đây phải dùng nguồn nước từ Sài Gòn. Lực lượng cảnh sát cũng được thành lập gồm 30 người Việt do một viên đội của Sở Hiến Binh chỉ huy.

Hệ thống xe ô tô công cộng dừng đỗ tại Nhà ga xe lửa, Sở Thanh Tra, Sở Hải quân và chợ. Giá vé được chia làm 2 hạng:

+ Vé đi trong thành phố: 25 xu/chuyến. 40 xu cho 1 chuyến khứ hồi: 50 xu cho giờ đầu tiên và 40 xu cho những giờ tiếp theo.

+ Vé đi ngoại tỉnh: giá vé 60 xu với xe hạng nhất và 40 xu với xe hạng 2.

Xe kéo tay chỉ di chuyển trong thành phố với giá 5 xu cho 1 chuyến, 15 xu cho giờ đầu tiên và 10 xu cho những giờ tiếp theo.

Bên cạnh tuyến đường sắt kết nối giữa Sài Gòn và Mỹ Tho với 3 chuyến /ngày, Mỹ Tho còn là đầu mối của nhiều tuyến đường thủy phục vụ giao thông cho các tỉnh phía Tây Nam kỳ và Cam-pu-chia.

Nguyễn Thu Hiền

[1] Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, ký hiệu S 189, trang 298-301.