Châu bản triều Nguyễn là các tài liệu hành chính hình thành trong hoạt động quản lý nhà nước của triều Nguyễn (1802-1945). Châu bản là một trong các sưu tập tài liệu đặc biệt quý hiếm đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia I thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước – Bộ Nội vụ. Châu bản triều Nguyễn đã chính thức được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương năm 2014.
Châu bản triều Nguyễn chứa đựng thông tin phong phú phản ánh toàn bộ lịch sử, đời sống kinh tế, xã hội, con người ở Việt Nam từ 1802 đến 1945, trong đó có nội dung về giáo dục và khoa cử.
Các Hoàng đế triều Nguyễn đã chủ trương lấy việc tổ chức giáo dục, đào tạo và trọng dụng nhân tài là nhiệm vụ quan trọng, thể hiện thông qua việc xây dựng Quốc Tử giám và Văn Miếu tại Huế dưới thời vua Gia Long hay việc thành lập Trường Quốc học Huế dưới thời Vua Thành Thái. Các Hoàng đế rất quan tâm chỉ đạo công tác giáo dục từ việc tổ chức, quản lý trường học, quy định chế độ thi cử đến việc ban thưởng và các nghi lễ như: lễ truyền lô, ban yến, vinh quy bái tổ hay khắc bia tiến ở Văn Miếu, Huế. Hầu hết các nội dung này đều được thể hiện một cách sinh động trên Châu bản triều Nguyễn.